Nie tylko wino stanowi wysmakowany trunek i przedmiot inwestycji. Także whisky obecnie cieszy się zainteresowaniem kolekcjonerów oraz inwestorów. Oczywiście, jak w każdej dziedzinie rynku kolekcjonerskiego, na wartości zyskują nie wszystkie rodzaje whisky, a jedynie te odznaczające się czymś wyjątkowym. Obiektem zainteresowania są marki, które produkują whisky w limitowanych seriach. Znana każdemu marka Johny Walker, której produkty są dostępne w sklepach, specjalnie w 2005 r. na 200-setną rocznicę Johny Walker 1805 wydał jedynie 200 butelek. Cena jednej butelki wynosiła 28 600 USD[1]. Wartość Johny Walker 1805 jest taka wysoka ze względu na ograniczoną ilość, a także przez to, że powstała z pojedynczych destylatów, mających po 45 lat[2]. Dodatkowo niektóre z tych destylatów już nie istnieją, zatem uzyskanie smaku tej whisky po raz drugi jest niemożliwe. Pomimo upływu pięciu lat od wyprodukowania tej serii, pozostaje ona jedną z najdroższych whisky na świecie.
Większości osób whisky kojarzy się, jako szkocki trunek. Jednak przyjmuje się, że jako pierwsi whisky pędzili w celach zdrowotnych mnisi w Irlandii w VII w. Dopiero od IX w. Szkoci zajęli się produkcją tego alkoholu. Przez wieki whisky cieszyła się popularnością jedynie w krajach produkcji oraz krajach imperium brytyjskiego, gdzie była eksportowana. Dopiero plaga mszyc we francuskich winnicach w latach 80. XIX w. spodowała zainteresowanie jęczmiennym trunkiem poza granicami krajów jego produkcji. Ze względu na brak koniaku Francuzi przekonali się do whisky. Uzyskany udział w europejskim rynku alkoholowym whisky utrzymuje do dziś. Gorzej sytuacja przedstawiała się w przypadku eksportu do krajów pozaeuropejskich. Głównym rynkiem zbytu whisky w XIX w. były Stany Zjednoczone. Wprowadzona w Stanach Zjednoczonych prohibicja spowodowała zamknięcie prawie wszystkich irlandzkich gorzelni oraz dużej części szkockich. Po zniesieniu prohibicji w Irlandii funkcjonowały jedynie 2 destylarnie, zaś w Szkocji 40[3]. Szkoccy producenci lepiej potrafili się odnaleźć w trudnych warunkach oraz w momencie ponownego otwarcia granic dla szkockiego trunku. W ciągu wieków przemysł usprawnił proces wytwarzania whisky, dziś pozwalając na produkcję na wielką skalę. Jednak dla kolekcjonerów istotny jest powrót do dawnych metod wytwarzania, dlatego największym uznaniem cieszą się irlandzkie destylarnie.
Rozróżnia się kilka rodzajów whisky ze względu na miejsce produkcji oraz standardy produkcji. Biorąc pod uwagę kryterium pochodzenia, wymienia się:
a) whisky szkockie tzw. scotch whisky;
Krajem pochodzenia jest wyłącznie Szkocja. Whisky produkowana według tradycyjnej recepty, czyli w 100% ze słodu jęczmiennego lub jęczmienia. Dojrzewa w dębowych beczkach przez okres 3 lat. Najbardziej znane marki: Ballantine’s, Chivas Regal, Grant’s, Johnnie Walker, Laphroaig, Teacher’s, the Balvenie, The Famous Grouse.
b) whisky amerykańskie np. bourbony;
Miejscem produkcji są Stany Zjednoczone. W przeciwieństwie do szkockiej whisky amerykańskie jest produkowane z różnych zbóż: kukurydzy, żyta, pszenicy oraz ma krótszy okres dojrzewania – 2 lata. Najpopularniejsze gatunki: Elijah Craig, Jack Daniel’s, Jim Beam, Maker’s Mark oraz Wild Turkey.
c) whisky irlandzkie;
Produkowane w Irlandii whisky jest wytwarzane w podobny sposób, co szkocka whisky, czyli ze słodu jęczmiennego i jęczmienia, dojrzewając 3 lata. Pomimo braku zróżnicowania regionalnego whisky w Irlandii, ten rodzaj trunku jest najbardziej ze wszystkich whisky ceniony przez kolekcjonerów. Monopolistą na irlandzkim rynku jest Irish Distillers z markami: Jameson, Midleton Very Rare, Paddy, Powers, Redbreast, Tullamore Dew.
d) whisky japońskie;
Whisky produkowana jest w Japonii od 1924 r. Producenci wzorują się na szkockich metodach wytwarzania alkoholu. Brak wiekowej tradycji nie wpływa negatywnie na obraz japońskiej whisky, przeciwnie zdobywa ona coraz większe grono sympatyków. Jako najpopularniejsze marki wymienia się: Nikka i Yamazaki (Suntory).
Uznaniem cieszą się też whisky wyprodukowane w innych krajach np. w Walii i Kanadzie. W Polsce w podobny sposób jak whisky wytwarza się Starkę – wytrawną zbożową wódkę, która dojrzewa w dębowych beczkach od 5 do 50 lat[4].
O jakości whisky szkockiej i irlandzkiej świadczy ich miejsce produkcji. Jednak najważniejsze desytlarnie w tych krajach, np. Chivas Brothers czy Irish Distillers, nie należą do rodzimych producentów, a do francuskich koncernów[5].
[1] K. Borowski (2008), Nowe kierunki bankowości inwestycyjnej – rynek przedmiotów kolekcjonerskich, [w:] Inwestycje alternatywne. I. Pruchnicka- Grabias (red.), CeDeWu.pl Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2008, s.246.
[2]Strona internetowa: http://open-bar.pl/alkohole/najdrozsze-alkohole-swiata/203/431Najdroższe alkohole świata z dnia 02.09.2010.
[3]Strona internetowa: http://pl.wikipedia.org/wiki/Whisky z dnia 02.09.2010.
[4] Strona internetowa: http://histmag.org/?id=2226 G. Latos, Ł. Tyborowski, Historia szkockiej whisky – fakty i legendy 05.11.2008 z dnia 02.09.2010.
[5] Strona internetowa: http://histmag.org/?id=2226 G. Latos, Ł. Tyborowski, Historia szkockiej whisky – fakty i legendy 05.11.2008 z dnia 02.09.2010.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz